Strobelorgel & instrumenten

De Lutherse kerk in Haarlem beschikt over een drietal bijzondere instrumenten die bij verhuur onder voorwaarden ter beschikking staan: Strobelorgel, Van Vulpen koororgel en Kawai Vleugel. Neem voor meer informatie contact op met Klaas Koelewijn: verhuur@luthersekerkhaarlem.nl

1. Strobelorgel

Het orgel van de Lutherse kerk in Haarlem is gebouwd door de Thüringer orgelbouwer Julius Alexander Strobel (1814-1884). Hij trad in 1832 in dienst bij de Duitse orgelbouwer Buckow te Hirschberg, in1838 bij Kreutzbach te Borna en in 1839 bij Schulze te Paulina. In 1843 begon hij zijn eigen bedrijf te Frankenhausen. Hij bouwde circa vijftig orgels met name in Thüringen en Sachsen-Anhalt. Verder bouwde hij één orgel in Polen, één in Zuid-Afrika en drie in Nederland.

Het orgel van de Lutherse kerk te Haarlem is het enige Strobel-orgel wat Nederland nog rijk is. Overgebleven delen van het Strobel-orgel van de Bakenesserkerk te Haarlem zijn gebruikt voor de reconstructie van het orgel. Strobel leverde het orgel in de Lutherse kerk op in 1882. Het werd in gebruik genomen in de ochtenddienst van twintig augustus. Reeds 1895 werd het orgel schoongemaakt door orgelmaker Gabry uit Gouda.

Zijn collega Maarschalkerweerd wijzigde in 1902 de voor Strobel typerende van klepjes voorziene steminrichting in expressions. De orgelbouwer Pels bouwde het orgel rigoureus om in 1948. De mechanische tractuur werd verwijderd en maakte plaats voor een modern elektrisch overbrengingssysteem. Al de houten pijpen werden verwijderd en een derde manuaal werd aangebracht. Deze verbouwing was geen succes. In 1974 begaf het orgel het en zweeg tot 2001.

Samen met de orgeladviseur Hans van Nieuwkoop reisde de orgelmaker Sicco Steendam diverse malen af naar Duitsland om Strobel orgels te bekijken, te beluisteren en op te meten. Na een restauratie / reconstructie van vijtien maanden door orgelmakers Steendam werd het unieke orgel van de Lutherse kerk te Haarlem weer in gebruik genomen in de middagdienst van 1 april 2001.

2. Van Vulpen koororgel

Het koororgel van de Lutherse kerk is gebouwd in 1982 door de orgelmaker Van Vulpen uit Utrecht. Het is een fraai en zeer bruikbaar instrument met één klavier en aangehangen pedaal. Jarenlang stond het in de kapel van het Luthers verzorgingstehuis Vitae Vesper in Haarlem. Na de sluiting van het verzorgingshuis in 2006 is het orgel verhuisd naar de Lutherse kerk in Haarlem. De drie registers zijn verdeeld in bas en diskant. Het orgel staat op een plateau met wielen en is daardoor verplaatsbaar zodat het uitstekend kan functioneren als begeleidingsinstrument van koren of ensembles.

Dispositie:
Holpijp 8
Fluit 4
Octaaf 2
Manuaal omvang: C – g’’’
Pedaalomvang: C – d’
Toonhoogte a’ = 440 Hz

3. Vleugel

De Lutherse Kerk Haarlem is het bezit van een vleugel Kawai RX-5. Het instrument heeft een voortreffelijk klank en is door haar veelzijdigheid zowel geschikt voor zowel solistisch gebruik als begeleidingsinstrument van koren en solisten. Door de uitstekende akoestiek van de kerkruimte komt de karakteristieken van de vleugel geheel tot hun recht.

Muziek in de Lutherse kerken

De Lutherse traditie kent een belangrijke plek toe aan muziek. “Zingen is twee keer bidden”, is een bekende uitspraak van Maarten Luther. Meer over de rol van muziek in het Lutheranisme is te vinden in dit artikel uit 2013.